‘Grrr.
Dit schiet niet op.
Waarom sta ik hier eigenlijk in die rij?’

Nicky (55), schoolleider, zit tegenover me aan tafel. Ze gebaart druk en praat op hoge toon. ‘Ik vind mezelf zo onaardig! Waarom heb ik geen geduld? Ik sta me rot te ergeren aan dat meisje achter de kassa. Ik kan wel wat compassie gebruiken.’

Nicky wil compassie oefenen om aardiger te zijn voor anderen én geduld te hebben – terwijl ze het razend druk heeft.

Wat is compassie?

Letterlijk betekent compassie mee lijden. Je verplaatst je in een ander mens en voelt mee: de eerste dag van de kassière en dan zo’n rij types met haast. Het zweet zal haar wel op de rug staan.

Dat heb je zelf ook wel eens meegemaakt. Iets voor het eerst doen en de druk voelen dat het goed moet én snel. Ieder mens kent dat. Die verbinding maakt je een beetje zachter.

Waarom lukt mij dat niet? Daar in die rij voor de kassa?

Nicky heeft een oordeel over de kassière (ze heeft geen skills) én een oordeel over zichzelf (ik kan niet plannen, niet delegeren, mijn grenzen niet bewaken).

Oordelen zijn beschermers. Ze bedekken de feiten en de gevoelens waar je geen zin in hebt. Omdat ze pijn doen.

Dus: hoe gaat het eigenlijk met jóu?

Nicky zucht. Aarzelend vertelt ze. Haar moeder heeft afgelopen week de diagnose dementie gekregen. Tussen de bedrijven door heeft ze allerlei hulp georganiseerd, maar dat wil haar vader niet. Ze slaapt slecht; ze maakt zich zorgen.

Ondertussen heeft haar 2^e zoon een kamer gevonden. Haar jongste dochter, die overal druk mee was, behalve met school, werkt zich een slag in de rondte voor haar schoolexamens. Ze heeft ineens haast: ‘Ik wil zo snel mogelijk het huis uit!’

Heerlijk, dacht Nicky, vrijheid!

Maar nu ze hier tegenover me zit, rollen de tranen over haar wangen.

Ze is verdrietig, merkt ze nu.

Om het leven dat voort dendert. Om het verlies van haar ouders dat altijd ver weg leek, maar nu ineens een realistisch beeld is. Om de kinderen die het huis uit gaan en hun eigen leven gaan leiden.

Maar dat is toch niets speciaals? Dat heeft toch iedereen?

Precies. Ieder mens maakt zulke periodes mee in haar leven. De één meer van dit, de ander van dat. Maar alle mensen gaan door de fases van het leven. Bij iedere overgang hoort verlies van wat er was en niet meer terugkomt. En bij verlies hoort rouw.

Voelen wat er te voelen valt

Het helpt niet om weg te stoppen wat je voelt. Iedereen voelt zich wel eens rot, maar daarom is het nog geen onzin. Juist niet. Je bent een mens. Dan maak je zulke dingen nou eenmaal mee en voel je je bij tijd en wijle ellendig.

Wat zeg je tegen je beste vriendin als zij in deze situatie zou zitten? ‘Stel je niet aan, joh. Zeur niet zo!’

Nee, toch?

Je luistert naar haar en je leeft met haar mee. Je bent aardig voor haar. Je geeft haar een lekker kopje thee, neemt haar mee naar de film. Precies hetzelfde kun je voor jezelf doen – en dat kun je oefenen.

De 1-2-3 methode voor compassie

Kristin Neff legt uit dat compassie bestaat uit 3 elementen:

Aandachtig zijn: je merkt op wat er – eigenlijk – aan de hand is, je herkent en erkent je gevoel. Verdriet of boosheid bijvoorbeeld.

Mens zijn: je bent geen uitzondering; andere mensen maken hetzelfde mee. Dat hoort bij mens-zijn.

Aardig zijn: je geeft jezelf niet op je kop, je accepteert jezelf zonder voorwaarden en je troost jezelf.

Het lijkt misschien makkelijk, maar in het moment dat je je ellendig voelt, omdat je slecht nieuws krijgt bijvoorbeeld, gaat je brein in een overlevingsmodus. Je geeft jezelf of iemand anders de schuld, je voelt je alleen en je bent niet in staat om jezelf te troosten.

Oefenen

Haal je een situatie voor de geest die moeilijk voor je was – of is. Niet te moeilijk, we zijn aan het oefenen. Wat gebeurt er? Wie zegt wat? Breng de situatie voor je geestesoog tot leven.

1 = Aandacht: Wat merk je in je lichaam? Wat raakt je? Benoem voor jezelf wat je voelt. Bijvoorbeeld: dit is echt moeilijk voor mij. Dit doet me pijn.

2 = Mens-zijn: Het is niet abnormaal om me zo te voelen, veel mensen maken zoiets mee. Pijn of verdriet hebben hoort bij mens-zijn.

3 = Aardig zijn: Maak een beweging die je geruststelt. Leg je handen op je hart of zeg iets tegen jezelf wat natuurlijk voelt. ‘Het is oké’ of iets anders dat je helpt.

Sta jezelf toe om precies te zijn zoals je bent op dit moment.

Dus

Als je je ergert, ga na welk gevoel onder je oordeel zit en wat er eigenlijk speelt. Merkt het op, erken je gevoel en bedenk dat je maar een gewoon mens bent. Wees precies zo aardig voor jezelf als dat je voor je vriendin zou zijn.

Hoe meer je oefent in opmerkzaam en zorgzaam zijn voor jezelf, hoe makkelijker je compassie hebt voor iemand anders.

Als je compassie hebt, bouw je bruggen. Zonder bruggen, kom je nergens.

Verder lezen
The Mindful Self-Comassion Workbook Neff & Germer
Waarom compassie thuishoort in ieder verandertraject

Meer blogs

Je las een blog van mij, Alice Wiegers. Leuk als je reageert of mijn blog deelt.

Wil jij je leiderschap ontwikkelen? Dit kan ik doen voor jou:


Teamcoaching – lastige kwesties durven delen, meer openheid en energie in je team.
Individuele coaching – leiderschap op jouw manier, met de impact die jij wilt.
Training Heldere Grenzen – versterk het fundament onder je leiderschap. Verbind je kracht met wijsheid.

En verder:
Wie is Alice?
Wat klanten zeggen

Wil je 1 x per maand een blog van mij in je inbox?
Schrijf je hier in en je krijgt een videoserie kado: