We klauteren naar boven. Het is nog donker. Het zweet sijpelt over mijn rug. Mijn bergschoenen knellen. “Dit is het gemakkelijke stuk”, zegt onze gids.

Ik draai me om en kijk het dal in. Op de alpenwei bij de berghut zie ik ligstoelen. Dat kan natuurlijk ook: daar van de bergen genieten.

Had ik maar beter naar mezelf geluisterd. Waarom zeg ik geen nee?

Waarom is nee zeggen zo moeilijk?

Aardige mensen, zoals jij, staan voor iedereen klaar. Je kookt een extra pannetje erwtensoep voor de buurvrouw, die net haar man verloren heeft. Natúúrlijk pas je op de kinderen van je schoonzus. Dit is haar eerste sollicitatiegesprek sinds maanden.

Dat heb je geleerd. Je paste op je kleine broertje in de speeltuin. Je schreef Sinterklaasgedichten voor iedereen in de klas die er één nodig had. Je luisterde avonden en nachten lang naar de problemen van je vriendinnen. Je kreeg waardering. Een fijn gevoel. Dus zo doe je het nog steeds. Je hebt nooit geleerd om nee te zeggen. 

Hmm, maar wanneer zeg ik nee?

Dat is een kwestie van aanvoelen. Luister naar je lichaam: je beste maatje. Het geeft je informatie over hoe het met je gaat. Je maag knort als je iets te eten nodig hebt, en je krijgt hoofdpijn als je schoonmoeder komt logeren.

Je lichaam vertelt je: het is genoeg. Als je over je grens gaat, heb je niet geluisterd. Dan voel je pas iets als je omvalt.

Neem Sanne. Ze is teamleider in de ouderenzorg

De samenwerking op haar afdeling loopt stroef. ’s Avonds ligt ze wakker van het geklaag van collega’s over elkaar. Daar moet ze echt iets mee.

De afstemming tussen de artsen, het wijkteam en de woonzorg kan efficiënter. De locatiemanager loopt bij haar langs: ‘Jij kunt dat zo goed, Sanne, iedereen op één lijn krijgen.’ Ze gaat meteen aan de slag. Ze maakt afspraken om van iedereen te horen waar de knelpunten zitten. Maar als ze naar huis rijdt ligt er een steen in haar maag.

De volgende dag is éen van haar collega’s ziek. Natuurlijk springt ze in op zijn afdeling. De planning neemt ze ook maar op zich. Dat komt er ook nog bij. Haar schouders doen pijn als ze haar mailbox opent.

Als ze eindelijk een lang weekend weg gaat met haar gezin, heeft ze migraine.

Ze is gewend om signalen van haar lichaam te negeren.

Nee zeggen – kan ik dat wel leren?

Vast wel: zelfs ik heb het geleerd. En ik zei nooit nee. Ik kon alles: een baan waar ik vol voor ging, een gezin met drie dochters, een studie. En óók nog gezellige afspraken in het weekend met familie en vriendinnen. Ik werkte almaar harder om alle ballen in de lucht te houden.

Ik kreeg last van mijn maag en ik was moe, ik had pijn in mijn rug. Er moest wel iets mis zijn met mijn lichaam.

Ik ging naar een acupuncturist

Die zei: “Jij put je lichaam uit en nou wil je dat ik dat voor je ga fixen? Zo werkt het niet.”

Ik was boos, maar ze had natuurlijk gelijk.

Ik moest iets doen. Ik gaf me op voor een Vipassana week. Ik wist niet precies wat het was, maar ik wou het meteen maar goed aanpakken.

Vipassana bleek heftig. Een week lang stilzitten en mediteren. En niet praten. Ik schoof aan bij de maaltijden. Ik zat stil op het meditatiekussen, ik maakte kleine wandelingetjes en ik hield mijn mond. Mijn gedachten tolden door mijn hoofd en alles deed me zeer.

Ik werd er verdrietig van. Maar omdat ik niks anders had om me bezig te houden, drong het langzaam tot me door dat ik mezelf in de steek liet. Ik luisterde niet naar mezelf. En ik was de enige die daar iets aan kon veranderen.

Maar als ik nee zeg, loopt alles in de soep

Je bedoelt, dan gaat niet alles precies zoals jij wilt? Dat is inderdaad een uitstékende reden om het zelf te doen. Dan gebeurt het in ieder geval goed. En lekker snel.

Je man, je collega, of je schoonzus kijken toe. Jij neemt zoals altijd de verantwoordelijkheid, dus hoeven zij het niet te doen. Jij kunt het namelijk toch altijd véél beter.

Haha, even serieus: ik vind nee zeggen onaardig

Een reality check. Vindt je vriendin je niet aardig meer als je de film afzegt omdat je doodop bent, en een avond op de bank nodig hebt? En andersom, zou jij het haar kwalijk nemen als zij om die reden de afspraak met jou afzegt?

Nouria vindt ook dat het niet kan: nee zeggen

Ze werkt bij Jeugdzorg. Ze heeft twee schoolgaande kinderen en ze werkt 4 dagen in de week. Nouria vindt haar werk leuk en belangrijk. Haar huis is opgeruimd. Ze vindt dat haar ramen altijd moeten glanzen. Maar ze is moe. Ze ergert zich af en toe zelfs aan haar kinderen en dan voelt ze zich een vreselijke moeder.

‘Stel dat je alle tijd had’, vraag ik. ‘Wat zou jij dan doen? Gewoon omdat je daar zin had?’

‘Een fotocursus. Lekker rondlopen door de stad, mooie beelden zoeken en die zo goed mogelijk vastleggen. Maar ja. Dat kan toch niet. Ik weet werkelijk niet waar ik de tijd vandaan moet halen.’

‘Is er iets of iemand in jouw week, waar je nee tegen zou kunnen zeggen? Zodat je wel tijd hebt?’

Nouria denkt na. ‘Mijn schoonmoeder. Iedere zondag word ik daar met mijn hele gezin verwacht. Als ik niet kom, krijg ik het te horen. Niet alleen van haar, maar ook van mijn schoonzus. Dan ben ik een slechte schoondochter. Daar ga ik echt geen nee tegen zeggen.’

Toch leerde Nouria nee zeggen tegen haar schoonmoeder. En ja tegen zichzelf. Haar man stond achter haar. Hij gaf haar een fotocamera cadeau.

Dus

Nee zeggen is moeilijk omdat je hebt geleerd dat geen nee je waardering oplevert van anderen. Je lichaam geeft op tijd signalen als je je grens nadert. Je kunt leren om ze te voelen en ze serieus te nemen.

Bedenken waar jij ja tegen wil zeggen, helpt je om nee te zeggen tegen dingen die je eigenlijk alleen doet voor de goedkeuring van anderen.

Wat kun je nu doen?

Beantwoord deze vraag voor jezelf: als je alle tijd had, wat zou je dan het liefste doen?

Beeld: Kings Canyon, CA | mei 2018

Meer blogs

Je las een blog van mij, Alice Wiegers. Leuk als je reageert of mijn blog deelt.

Wil jij je leiderschap ontwikkelen? Dit kan ik doen voor jou:


Teamcoaching – lastige kwesties durven delen, meer openheid en energie in je team.
Individuele coaching – leiderschap op jouw manier, met de impact die jij wilt.
Training Heldere Grenzen – versterk het fundament onder je leiderschap. Verbind je kracht met wijsheid.

En verder:
Wie is Alice?
Wat klanten zeggen

Wil je 1 x per maand een blog van mij in je inbox?
Schrijf je hier in en je krijgt een videoserie kado: